بر اساس گزارش های سازمان جهانی بهداشت ([۱]WHO ) RDA[۲] (میزان توصیه‌شده رژیمی) برای سلنیوم ۵۵ میکروگرم برای زنان و ۷۰ میکروگرم برای مردان است. در حال حاضر میزان کمبود سلنیوم در حدود ۱ بیلیون نفر در سراسر جهان تخمین زده‌شده است و این کمبود سلنیوم با توجه به افزایش اتلاف سلنیوم در خاک رو به افزایش است.
نقش سلنیوم در سلامتی انسان بسیار مهم است. سلنیوم یکی از اجزاء انواعی از پروتئین به نام سلنوپروتئینها و نیز آنزیمهای مهم بدن است که نقش کلیدی در محافظت در برابر رادیکالهای آزاد[۳] دارد و بنابراین از نظر سلامتی حائز اهمیت است. مصرف کافی سلنیوم باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه، ریه و پروستات و بیماریهای قلبی و عروقی میشود. همچنین این عنصر روی عملکردهای سلولی و هورمونهای سیستم ایمنی اثر مثبت دارد.
غذاهای با منشأ حیوانی مانند گوشت و ماهی، منابع اصلی سلنیوم در رژیم غذایی هستند و سلنیوم بیشتری نسبت به حبوبات و محصولات لبنی دارند؛ بنابراین ازآنجاکه نیازهای تغذیهای انسان به سلنیوم از طریق منابع گیاهی و حیوانی تأمین میشود، درنتیجه دریافت سلنیوم در انسان به میزان در دسترس سلنیوم خاکی که ماده غذایی در آن رشد یافته، بستگی دارد. با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی مسئول شست‌وشوی سلنیوم و ترکیبهای آن از خاک هستند، میزان این عنصر ممکن است در محصولات کشاورزی به دلیل کمبود آن در خاک یا کاهش زیستفراهمی کافی نباشد. به طور کلی میوه‌ها و سبزی‌ها دارای مقدار کمی سلنیوم هستند هرچند گیاهان جنس Allium که شامل پیاز، تره‌فرنگی، پیازچه، تره، سیر و همچنین جنس براسیکا که شامل بروکلی و گل‌کلم است، وقتی در شرایط غنی‌شده سلنیوم رشد کنند، میتوانند سلنیوم را در خود ذخیره کنند. همچنین برخی انواع قارچها (موجودات هتروتروف) شامل قارچ خوراکی و مخمر نیز میتوانند سلنیوم را ذخیره کنند.
منابع:
Jones, G. D., Droz, B., Greve, P., Gottschalk, P., Poffet, D., McGrath, S. P., Winkel, L. H. (2017). Selenium deficiency risk predicted to increase under future climate change. Proceedings of the National Academy of Sciences, 114(11), 2848-2853.
Suhajda, A., Hegoczki, J., Janzso, B., Pais, I., & Vereczkey, G. (2000). Preparation of selenium yeasts I. Preparation of selenium-enriched Saccharomyces cerevisiae. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology, 14(1), 43-47.
Zhang, X., Liu, C., Guo, J., & Song, Y. (2016). Selenium status and cardiovascular diseases: meta-analysis of prospective observational studies and randomized controlled trials. European journal of clinical nutrition, 70(2), 162.
[۱] WHO: World Health Organization
[۲] RDA: Recommended Dietary Allowance
[۳] رادیکالهای آزاد از جمله عوامل زمینه‌ساز بروز بیماریهایی نظیر سرطان هستند.
